Czytelnia Karmel wróć

Św. Teresa od Dzieciątka Jezus. Dlaczego kocham Cię, Maryjo! – komentarz (cz. 3)

W Maryi Teresa odnajduje wzór duszy poszukującej Boga. Święta pragnie uwydatnić realne życie Maryi w duchu prawdy i prostoty ewangelicznej.

13.

Wygnanie do Afryki, do Egiptu nie sprawiło tak wielkiego bólu Ma­ryi jak zgubienie Jezusa w czasie pielgrzymki do Jerozolimy. Teresa uważa, że gdzie jest Jezus, tam jest też prawdziwa Ojczyzna. Maryja więc, będąc z Jezusem na wygnaniu w Egipcie, mimo skrajnego ubóstwa do­świadcza radości w sercu, bo jest blisko swego Syna. Natomiast trzy dni bez Jezusa zostają porównane do serca zatopionego przez wody oce­anu – to one są dla Maryi rzeczywistą banicją.

W Rękopisie A Teresa wspomina swoje „trzy dni” bolesnej męki po­wodowanej nieobecnością Jezusa. Miało to miejsce w paździer­niku 1887 r., kiedy prosiła wuja Guérin o pozwolenie na wstąpienie do Kar­melu. Wuj kategorycznie odmówił, a nawet stwierdził, że musiałby się zdarzyć cud, aby pozwolił jej na wstąpienie w tak młodym wieku. Za­nim Bóg zesłał przyszłej mniszce promyk nadziei na zmianę nasta­wie­nia wuja, wpro­wadził ją w bolesne doświadczenie nieobecności Je­zusa. Te­resa wyznaje, że właśnie wtedy zrozumiała i odczuła wyraźnie ból Naj­świętszej Panny i św. Józefa, zafrasowanych szukaniem Boskiego Dzie­ciątka.

14.

W Maryi, która czasami nie pojmuje Bożego działania i stawia py­tania swojemu Synowi, odnajduje Teresa wzór duszy poszukującej Boga. Święta pragnie uwydatnić realne życie Maryi w duchu prawdy i prostoty ewangelicznej. Sama stwierdza na miesiąc przed śmiercią, że „kazanie o Najświętszej Dziewicy, jeśli ma mi się spodobać i przynieść mi korzyść, musi pokazywać jej rzeczywiste życie, a nie zmyślone; jestem pewna, że jej prawdziwe życie powinno być całkowicie proste. Pokazywane jest jako nie­dostępne, a trzeba by je pokazać możliwym do naśladowania, pod­kreślić jej cnoty, mówić, że żyła wiarą jak my, przytaczając na dowód Ewangelię, w której czytamy: Nie rozumieli tego, co im mówił” (Żółty zeszyt [Żz] 21.08.3).

15.

Za podstawę swojej poezji Teresa przyjęła realizm ewangeliczny. Niczego nie chce upiększać, ułatwiać czy osładzać. Stara się pokazać swoją Matkę jako tę, która też kroczy w „nocy wiary”. Zwiastujący anioł oznaj­mił Maryi Boży plan, ale cała jego realizacja to właśnie pielgrzym­ka w nocy wiary.

16.

Teresa wielokrotnie pisze o szczególnej miłości Jezusa do swoich wybranych, która objawia się przez różne doświadczenia, a czasem nawet przez dotkliwe cierpienia (por. L 190). Maryja dobrze to rozu­mie, bo patrzy na wszystko z właściwej (Bożej) perspektywy. Ta zwrotka ukazuje nam dziecięctwo duszy Teresy – mniszka zwraca się do Jezusa za pośre­dnictwem Matki. Miłość nadaje wartość jej cierpieniu. Tak jak w dzie­ciństwie, Teresa pragnie pozostać małą piłką, z którą Jezus może zrobić, co tylko Mu się żywnie podoba. Nawet ją przebić i pozostawić w kącie. Jest po prostu do Jego dyspozycji, cała ufnie zdana na Niego, aż do mo­mentu, kiedy już wiara nie będzie potrzebna, gdyż spotka się z Nim bez­pośrednio, bez żadnych zasłon.

17.

Zdaniem Teresy Maryja prezentuje drogę świętości dostępną dla każdego, bardzo zwyczajną. Nie ma tu nadzwyczajnych stanów mistycz­nych, których Teresa też nigdy nie pragnęła. Trzy lata choroby ojca wy­dają się jej bardziej owocne niż wszystkie ekstazy i objawienia świętych.

Pragnieniem Maryi jest prowadzić wszystkich do Boga i dzielić się z innymi chwałą Bożą, a nie przyćmiewać blaskiem swoje dzieci. „Wiemy dobrze, że Najświętsza Dziewica jest Królową Nieba i ziemi, ale jest ona bardziej Matką niż Królową i nie należy mówić, że z powodu swych przywilejów przysłania ona chwałę wszystkich świętych jak słońce, które wschodząc, sprawia, że gwiazdy znikają. Mój Boże! Jakże to dziwaczne! Matka, która umniejsza chwałę swoich dzieci! A ja myślę zupełnie inaczej, uważam, że ona powiększa, i to bardzo, blask wybra­nych” (Żz 21.8.3). „Mała droga” to wypróbowany szlak Maryi, po któ­rym Teresa też chce prowadzić liczne dusze do niebieskiej Ojczyzny.

18.

Teresa, świadoma, że zbliża się jej Pascha, obiera sobie Maryję za pewną przewodniczkę, która będzie ją prowadzić za rękę dzień w dzień. Wznosi się ponad trwogę i niepewność pod matczynym spojrzeniem. W tej kontemplacji karmelitanka przenika najgłębsze zakamarki serca Matki. Można powiedzieć, że serce dziecka i serce Matki całkowicie się zjednoczyły, dzięki czemu Teresa odkrywa w Niej nieskończone pokłady miłości Bożej. Kontemplując dzieła Matki Jezusa, rozumie, że Maryja kształci w swym dziecku prawdziwe człowieczeństwo, podobnie jak je przekazała swojemu Synowi. Teresa nie pragnie jedynie cierpieć i płakać z miłości, ale chce nade wszystko rozkoszować się tą wielką miłością Bożą.

Jan P. Malicki OCD

karmelita bosy, wieloletni misjonarz w Afryce, obecnie Prowincjał Warszawskiej Prowincji Karmelitów Bosych